Regels van Wippen
Wippen is een toegankelijk kaartspel waarin spelers kaarten van tafel “vangen” door dezelfde rang te spelen of door open kaarten tot de juiste som te combineren. De kleuren doen er niet toe. Het spel gebruikt 52 kaarten (zonder jokers) en verloopt met de klok mee. Het is de bedoeling dat iedereen vier handkaarten heeft en er vier kaarten open in de “pot” liggen. De punten worden toegekend voor o.a. de meeste kaarten, de meeste schoppen, ♢10, ♤2 en azen. Het leegvangen van de pot levert een extra “wip”-punt op.
Officiële spelregels van Wippen downloaden →Uitleg over Wippen:
)
Doel van het spel Wippen
Het doel van Wippen is om tijdens een reeks beurten zoveel mogelijk kaarten én punten te verzamelen. Punten worden behaald door specifieke prestaties te realiseren, zoals het vangen van de meeste kaarten, het verzamelen van de meeste schoppen, het bemachtigen van bepaalde sleutelkaarten zoals de ruiten tien (♢10) of schoppen twee (♤2) en het behalen van extra wip-punten door de pot leeg te spelen. Naast directe vangsten kunnen spelers door tactisch te bouwen en te combineren de toekomstige slagen voorbereiden en zo grotere stapels in één keer binnenhalen. Afhankelijk van de gekozen spelduur wint degene die als eerste het vooraf afgesproken aantal punten behaalt of degene met de hoogste score aan het einde van een vastgesteld aantal spelrondes.
Spelregels van Wippen
Wippen wordt gespeeld met een standaard kaartspel van 52 kaarten, zonder jokers. Bij vier of meer spelers kan men twee kaartspellen combineren tot 104 kaarten. Er wordt altijd met de klok mee gedeeld. De deler deelt telkens per twee kaarten, tot iedere speler vier handkaarten ontvangt. De deler legt daarnaast vier open kaarten in het midden: de “pot”. In hun beurt spelen spelers één kaart uit de hand, waarmee ze kaarten uit de pot nemen of juist een kaart toevoegen. Er kan worden gevangen door een kaart met dezelfde waarde te spelen of door meerdere open kaarten te combineren tot de waarde van de gespeelde kaart. Is de pot leeg, dan moet de volgende speler verplicht bijleggen. Als alle handkaarten zijn uitgespeeld, worden opnieuw kaarten gedeeld, maar zonder dat extra kaarten aan de pot worden toegevoegd.
Delen en opzetten van het spel
Aan het begin van elke ronde fungeert één speler als deler. Deze deelt in volgorde met de klok mee telkens twee kaarten tegelijk aan elke speler, totdat ieder vier kaarten heeft. Vervolgens legt de deler vier kaarten open in het midden, de pot genoemd. Deze pot vormt de kern van het spel, omdat alle vangacties hierop plaatsvinden. Bij een spel met vier of meer spelers wordt vaak met twee kaartspellen gespeeld. Indien het aantal kaarten niet precies past bij het aantal spelers, worden vooraf bepaalde kaarten (vaak prentjes) verwijderd om een eerlijke verdeling te waarborgen. De speler links van de deler begint. Het delen blijft gedurende de hele ronde bij dezelfde deler totdat het volledige kaartspel is opgebruikt. Pas daarna schuift de rol door.
Beurten en vangacties
Tijdens zijn beurt speelt een speler één kaart uit zijn hand. Er zijn twee hoofdacties mogelijk: een kaart uit de pot nemen of een kaart in de pot leggen. Een kaart wordt genomen als er in de pot een kaart met exact dezelfde waarde ligt. Hierbij maakt de kleur geen verschil. Daarnaast kan een speler meerdere open kaarten combineren tot de waarde van de gespeelde kaart en deze allemaal nemen. Prentkaarten (boer, vrouw en heer) kunnen enkel op dezelfde waarde worden genomen, niet in combinaties met andere kaarten. Kan of wil een speler niets nemen, dan legt hij één kaart open bij in de pot. Wanneer een speler de laatste kaart uit de pot neemt, is de pot leeg en moet de volgende speler verplicht een kaart bijleggen. Na het spelen van alle handkaarten wordt er opnieuw gedeeld, maar zonder nieuwe kaarten in de pot te leggen. De laatste die iets uit de pot nam, wint de resterende kaarten.
Bouwen, bovenbouwen en dubbel bouwen
Naast directe vangacties kan een speler ook bouwen. Hierbij legt hij een kaart uit zijn hand bij een kaart of combinatie uit de pot om samen een nieuwe waarde te vormen. Deze “bouw” blijft in de pot liggen met het doel om later in de beurt daaropvolgend te worden opgenomen. Een speler mag alleen bouwen voor een waarde die hij in zijn hand heeft. Bovenbouwen houdt in dat een bestaande bouw wordt verhoogd naar een hogere waarde, wederom alleen als de speler deze waarde in de hand heeft. Dubbel bouwen is een complexere variant waarbij in één beurt twee aparte combinaties worden gemaakt die dezelfde waarde opleveren, bijvoorbeeld door een combinatie van 4+5 en 3+6 te maken voor een waarde van 9. Bouwen kan door andere spelers worden overgenomen als zij over de juiste kaart beschikken.
Puntentelling en wips
Na afloop van een spelronde worden punten toegekend op basis van de verzamelde kaarten. De meeste kaarten leveren 2 punten op, evenals de meeste schoppen. Het bemachtigen van de ruiten tien (♢10) is goed voor 2 punten, de schoppen twee (♤2) voor 1 punt en elke aas voor 1 punt. Daarnaast levert het behalen van een wip (dit is het leegspelen van de pot) 1 extra punt op, mits er nog kaarten over zijn om te delen. Er kan in één spel meerdere keren gewipt worden. Vooraf wordt afgesproken tot welk aantal punten er gespeeld wordt, bijvoorbeeld tot 52, of hoeveel spelrondes er worden gespeeld. De speler die het eerst het afgesproken puntentotaal bereikt, of na de afgesproken rondes de hoogste score heeft, wordt tot winnaar uitgeroepen.
| Kaart(en) / Prestatie | Punten |
|---|---|
| Meeste kaarten | 2 |
| Meeste schoppen (♤) | 2 |
| Ruiten tien (♢10) | 2 |
| Schoppen twee (♤2) | 1 |
| Elke aas (vier keer mogelijk) | 1 |
| Wip (pot leegspelen) | 1 |
Officiële spelregels van Wippen downloaden
Wie Wippen volgens de officiële regels wil spelen, kan het volledige reglement hier als pdf-bestand downloaden. Hierin staan alle basisregels, van de spelopzet en het delen van de kaarten tot de manier waarop vangacties, bouwen, bovenbouwen en dubbel bouwen verlopen. Ook de puntentelling, de betekenis van een “wip” en optionele regels worden stap voor stap uitgelegd. Het document bevat daarnaast duidelijke voorbeelden van mogelijke spelsituaties, zodat ook beginners snel vertrouwd raken met het spel.
Hoe speel je Wippen?
Wippen is een kaartspel waarbij spelers kaarten uit een centrale pot proberen te “vangen” door dezelfde waarde te spelen of door meerdere kaarten tot de juiste som te combineren. Het spel wordt gespeeld met een standaard pak van 52 kaarten zonder jokers.
Bepaal de spelopzet
Kies of er met één of twee kaartspellen wordt gespeeld en bepaal het aantal deelnemers. Bij vier of meer spelers wordt meestal met twee spellen gespeeld en worden soms kaarten verwijderd voor een eerlijke verdeling. Leg vast tot welk puntentotaal of aantal rondes wordt gespeeld.
Deel de kaarten
De deler geeft telkens twee kaarten per keer aan iedere speler totdat iedereen vier handkaarten heeft. Daarnaast worden vier kaarten open in het midden gelegd. Dit is de pot. Het delen gebeurt altijd met de klok mee.
Speel een kaart uit
In een beurt mag een speler één kaart uit de hand spelen. Dit kan door een kaart uit de pot met dezelfde waarde te nemen of door een combinatie van kaarten te maken die gelijk is aan de gespeelde kaart. Kan er niets worden genomen, dan moet er een kaart in de pot worden gelegd.
Voer speciale acties uit
Spelers kunnen bouwen door een kaart uit de hand bij een open kaart of combinatie in de pot te leggen om zo een toekomstige vangst klaar te zetten. Bovenbouwen verhoogt de waarde van een bestaande bouw, terwijl dubbel bouwen twee aparte combinaties van dezelfde waarde creëert. Alleen waarden die men in de hand heeft, mogen worden gebouwd.
Ronde afronden
Wanneer alle handkaarten zijn gespeeld, worden opnieuw kaarten gedeeld, maar zonder nieuwe kaarten aan de pot toe te voegen. De speler die als laatste iets uit de pot heeft genomen, krijgt de resterende kaarten. De ronde eindigt wanneer alle kaarten uit het spel zijn gedeeld en gespeeld.
Puntentelling toepassen
Na afloop worden de punten verdeeld. Een wip levert extra punten op en wordt verkregen door de pot leeg te spelen wanneer er nog kaarten over zijn om te delen. De speler die het eerst het afgesproken puntentotaal haalt, wint het spel.
Soortgelijke spellen als Wippen
Wippen behoort tot de familie van vangspellen, waarbij het doel is om kaarten uit een gemeenschappelijke pot of tableau te bemachtigen door middel van gelijke waarden of optelsommen. Bekende verwanten zijn het Italiaanse spel Scopa en het Spaanse Escoba. Het betreft kaartspellen die qua spelmechaniek sterk overeenkomen met Wippen, maar die wel met andere puntensystemen werken. Ook het Engelse kaartspel Cassino deelt de kern van het combineren en vangen, maar kent extra opties die het een unieke dynamiek bezorgen. Verder speelt men in informele kring soms varianten die andere namen dragen of kleine regelverschillen hebben, bijvoorbeeld in de manier waarop bouwen of wips worden toegepast.
Benodigdheden voor Wippen
Voor Wippen is in theorie slechts een standaard kaartspel van 52 kaarten nodig. De jokers haal je uit het kaartspel. Bij grotere groepen van vier of meer spelers worden vaak twee volledige kaartspellen gecombineerd tot 104 kaarten. Een vlakke ondergrond, zoals een tafel, is essentieel om de pot overzichtelijk open te leggen en combinaties goed te zien. Eventueel kan een scoreblok of notitievel gebruikt worden om punten bij te houden. Dit is vooral nuttig bij langere spelreeksen. Hoewel het spel informeel kan worden gespeeld, zorgt het gebruik van de officiële spelregels voor consistentie en duidelijkheid. Zorg er met andere woorden voor dat ook de officiële spelregels van Wippen klaarliggen voor gebruik.
Veelgestelde vragen over Wippen
Wippen lijkt op het eerste gezicht eenvoudig, maar tijdens het spel kunnen er situaties ontstaan die voor verwarring zorgen. Het combineren van kaarten, het juist uitvoeren van een bouw en het correct toepassen van de puntentelling vergen enige oefening. Ook kunnen afspraken over optionele regels, zoals stelen of bovenbouwen op een dubbele bouw, per groep verschillen. Beginnende spelers vergeten soms verplichte vangacties of raken in de war over wanneer een wip mogelijk is. Deze FAQ helpt om de meest voorkomende onzekerheden weg te nemen en het spel soepeler te laten verlopen.
Hoeveel kaarten krijgt iedere speler bij de start van een ronde?
Elke speler ontvangt vier kaarten in de hand. Daarnaast worden vier open kaarten in de pot gelegd.
Moet ik altijd een kaart nemen als dat kan?
Ja, als een speler een kaart uit de pot kan nemen, is dit verplicht. Men mag er niet voor kiezen om deze te laten liggen.
Mag ik prentkaarten combineren met andere kaarten?
Nee, prentkaarten (boer, vrouw en heer) kunnen alleen op gelijke waarde worden genomen, niet in optelsommen met andere kaarten.
Wat is een bouw precies?
Een bouw is het samenvoegen van kaarten in de pot met een kaart uit de hand om een toekomstige vangst voor te bereiden.
Kan ik bovenbouwen op een dubbele bouw?
Nee, de waarde van een dubbele bouw mag niet meer worden gewijzigd. Wel kunnen sommige groepen afspreken dat optellen nog mag.
Hoe scoor ik een wip?
Een wip wordt behaald door de laatste kaart uit de pot te nemen terwijl er nog kaarten over zijn om te delen. Dit levert één extra punt op.
Wat gebeurt er als de pot leeg is?
De volgende speler moet verplicht een kaart in de pot leggen, omdat er niets te vangen is.
Hoe worden punten verdeeld na een ronde?
Er zijn vaste punten voor de meeste kaarten, de meeste schoppen, ruiten tien (♢10), schoppen twee (♤2), azen en eventuele wips.