Regels van Toepen
Toepen is een populair kaartspel dat vaak wordt gespeeld in cafés en huiskamers, zowel in Nederland als in België. Het spel wordt gespeeld met 32 piketkaarten (7 t/m aas) en draait volledig om het binnenhalen van de laatste slag van elke ronde. Belangrijk hierbij is het kloppen (“toepen”), waarmee spelers de inzet verhogen. Er zijn ook speciale regels en termen om rekening mee te houden, zoals vuile was, kans op toep en blind toepen. De strafpunten stapelen zich op naarmate rondes verloren worden. Wie als laatste onder het afgesproken puntenmaximum blijft, mag zich uiteindelijk toepkoning noemen.
De officiële spelregels van Toepen downloaden →Uitleg over Toepen:
)
Doel van het spel Toepen
Het primaire doel van Toepen is simpel: voorkom dat je het maximale aantal strafpunten behaalt. Door slim te spelen, op het juiste moment te bluffen of juist voorzichtig af te wachten, probeer je zo lang mogelijk in het spel te blijven terwijl je medespelers punten verzamelen. Elke ronde draait om het winnen van de vierde én laatste slag. Wie daarin slaagt, blijft gevrijwaard van punten. Alle andere spelers krijgen strafpunten bijgeschreven. Wie als laatste onder de vooraf afgesproken puntengrens (meestal 10, 15 of 20 punten) weet te blijven, wint het spel en wordt tot de toepkoning gekroond.
Spelregels van Toepen
Toepen wordt gespeeld met een set van 32 piketkaarten. Dit spel wordt bij voorkeur met vier deelnemers gespeeld, maar het is ook mogelijk om het met twee tot acht spelers te spelen. Iedere speler begint een ronde met vier handkaarten. Het spel wordt over meerdere rondes heen gespeeld. Elke ronde bestaat uit vier slagen waarbij de spelers steeds kleur moeten bekennen: wie de hoogste kaart in de gevraagde kleur speelt, wint deze slag. Cruciaal is dat alleen de vierde slag telt voor het winnen van de ronde. De winnaar ontvangt geen strafpunten, alle andere spelers ontvangen één of meer strafpunten, afhankelijk van het aantal keren dat er is “getoept” (geklopt) in die ronde. Wordt er helemaal niet getoept? Dan krijgt iedere verliezende speler één strafpunt. Door op tafel te kloppen, kan een speler tussentijds de inzet verhogen. Overtoepen door medespelers vergroot dit aantal strafpunten. Wie het maximumaantal strafpunten behaalt, ligt onherroepelijk uit het spel.
Start van het spel en delen van de kaarten
Toepen wordt gespeeld met 32 kaarten: de zevens tot en met de azen van elke soort. De deler schudt de kaarten en geeft iedere speler twee keer twee kaarten (totaal vier). De overige kaarten worden aan de kant gelegd. De speler links van de deler komt uit met de eerste kaart, waardoor onmiddellijk de te volgen kleur voor die slag wordt bepaald. Alle andere spelers moeten, indien mogelijk, kleur bekennen. Alleen wie kleur bekent, kan de slag winnen. Indien een speler geen kaart heeft in de gevraagde soort, mag hij vrij kiezen, maar dan kan hij die slag nooit winnen. De speler die de slag wint, bepaalt de kleur van de volgende slag. De kaarten blijven open op tafel liggen. Na vier slagen zijn alle kaarten gespeeld en wordt bekeken wie de laatste slag won. Die speler wint ook de ronde.
Toepen, passen en overtoepen
Het kenmerkende element van Toepen is dat spelers op elk moment tijdens een ronde kunnen aangeven dat ze denken te gaan winnen. Dit gebeurt door op tafel te kloppen of “Ik toep!” te roepen. Vanaf dat moment wordt er niet langer voor één, maar voor twee strafpunten gespeeld. In een vaste volgorde, met de klok mee te beginnen links van de klopper, moeten de overige spelers aangeven of zij meegaan of passen. Wie past, legt zijn kaarten neer en ontvangt automatisch één strafpunt, maar neemt niet langer deel aan die ronde. Wie meegaat, blijft spelen voor het verhoogde aantal strafpunten. Spelers mogen ook overtoepen: dan wordt de inzet met nog eens één punt verhoogd. Passen op een overtoep kost twee punten, meegaan en verliezen kost dan weer drie punten. Overtoepen kan doorgaan tot het maximale puntentotaal van het spel is bereikt.
Bijzondere regels en varianten
Toepen kent talrijke varianten en optionele regels die het spel dynamischer en onvoorspelbaarder maken. Een voorbeeld hiervan is de zogeheten vuile-wasregel, waarbij een speler met een slechte hand (drie plaatjes en een zeven / vier plaatjes) nieuwe kaarten mag vragen. Hij legt zijn kaarten gesloten neer en roept “vuile was”. Andere spelers mogen dit controleren. Een succesvolle vuile was levert een strafpunt op, waarna de speler nieuwe kaarten krijgt. Bij “kans op toep” mag een speler met drie gelijke kaarten één kaart trekken voor de kans op vier dezelfde. Slaagt hij hierin? Dan wint hij onmiddellijk. Blind toepen is dan weer een variant waarbij een speler blind (zonder in zijn kaarten te kijken) “toep” roept voor drie punten. Daarnaast bestaan regels zoals “armoede”, waarbij spelers met één resterend strafpunt een speciale status verwerven, evenals lijnenregels om passief spel tegen te gaan.
Officiële spelregels van Toepen downloaden
Wie Toepen graag volgens een vaste set regels wil spelen, kan ervoor kiezen om de officiële of meest gangbare spelregels vooraf te downloaden. Hierin zijn de basisregels opgenomen, alsook regels over de puntentelling en de gebruikte varianten (zoals vuile was, blind toepen, armoede en kans op toep). Dit voorkomt discussie tijdens het spel en is ideaal voor nieuwe spelers of gezelschappen die niet gewend zijn aan elkaars huisregels. Het afdrukken van deze spelregels maakt het makkelijk om ze naast het scoreformulier te gebruiken, zodat iedereen tijdens het kaarten kan nalezen hoe de regels precies luiden.
Hoe speel je Toepen?
Toepen is een eenvoudig, maar spannend kaartspel dat draait om de laatste slag winnen én durven inzetten. Het spel wordt gespeeld met 32 kaarten en vraagt om zowel strategie als lef. Door slim te kloppen of juist op tijd te passen, voorkom je strafpunten.
Delen van de kaarten
De deler schudt de 32 piketkaarten (7 t/m aas) en geeft iedere speler twee keer twee kaarten, beginnend bij de persoon links van hem. Er worden geen kaarten omgedraaid voordat iedereen zijn kaarten heeft ontvangen.
Uitkomen en kleur bepalen
De speler links van de deler mag de eerste kaart uitspelen. De kleur van deze kaart is bepalend: alle andere spelers moeten een kaart van dezelfde soort bijspelen als zij die hebben. Kan iemand geen kleur bekennen, dan mag elke willekeurige kaart worden opgelegd, maar die speler kan echter de slag niet langer winnen.
Slagen winnen
Wie de hoogste kaart van de gevraagde kleur speelt, wint de slag. De winnaar van de slag bepaalt waarmee de volgende slag wordt geopend. Alleen de vierde slag is bepalend voor het winnen van een ronde.
Toepen, passen en overtoepen
Op elk moment kan een speler die denkt de ronde te winnen op tafel kloppen en “ik toep” roepen. Vanaf dan wordt gespeeld om twee strafpunten in plaats van één. Andere spelers mogen kiezen om mee te gaan of ze passen. Wie past aan een toep krijgt meteen een strafpunt en doet die ronde niet meer mee. Wie meegaat, blijft in de ronde, maar riskeert twee strafpunten als hij de laatste slag niet wint. Een speler die meegaat, kan er bovendien voor kiezen om zelf te overtoepen. Hierdoor wordt de inzet met één extra punt verhoogd. Passen kost dan twee punten, meegaan en verliezen drie.
Einde van de ronde en strafpunten noteren
Als alle vier de slagen zijn gespeeld, wint degene die de laatste slag haalt. De winnaar krijgt geen strafpunten. Alle andere spelers ontvangen één of meer strafpunten. Het aantal punten wordt bijgehouden op een scorebord.
Doorgaan tot de eindscore is bereikt
Na elke ronde worden de kaarten opnieuw geschud en gedeeld door de speler die de laatste ronde won. Het spel gaat door tot één of meerdere spelers het afgesproken puntenmaximum hebben bereikt. Die spelers liggen uit het spel. Er wordt doorgespeeld tot er één winnaar overblijft.
Soortgelijke kaartspellen als Toepen
Toepen behoort tot de categorie klassieke Nederlandse kaartspellen waarin bluf, timing en strategie centraal staan. Wie Toepen leuk vindt, zal waarschijnlijk ook Pesten waarderen, waarbij tactiek gecombineerd wordt met onverwachte actiekaarten. Hetzelfde geldt voor het kaartspel Hartenjagen, waar spelers juist proberen om slagen te vermijden. Een ander verwant spel is Bonken, waarbij spelers in verschillende rondes telkens afwijkende doelstellingen najagen, zoals het níet halen van slagen of het juist wel winnen van specifieke kaarten. Presidenten en Jokeren delen het speelse competitie-element met Toepen, waarbij rangorde en risico’s een grote rol spelen. Ook Boerenbridge (ook wel Chinees poepen genoemd), een afgeleide van Bridge, vraagt spelers om goed in te schatten hoeveel slagen ze zullen winnen. Al deze kaartspellen laten zich kenmerken door een combinatie van eenvoud in opzet en diepte in spelbeleving.
Benodigdheden voor Toepen
Om Toepen te spelen, is verrassend weinig materiaal nodig. Het is precies dit kenmerk dat het kaartspel ideaal maakt voor kroegen en studentenhuizen. Allereerst is een kaartspel met 32 kaart vereist. Gebruik hiervoor een standaard 52-kaartenspel en verwijder de kaarten 2 t/m 6. Verder is een geschikt speeloppervlak gewenst, zoals een eettafel of cafétafel waar alle kaarten zichtbaar kunnen worden uitgespeeld. Omdat Toepen draait om strafpunten, is een scorebord belangrijk. Dit kan een traditioneel schrijfbordje (lei) zijn, maar bijvoorbeeld ook een notitieblok of een bierviltje. Een pen of potlood is voldoende om de punten bij te houden. Dit kan gewoon worden gedaan door de naam van de speler te noteren en vervolgens te turven. Tot slot zijn bekende regels of een afgedrukte speluitleg handig (zie eerder). Snacks en drankjes kunnen bijdragen aan het spelplezier. We mogen wat dit betreft niet vergeten dat Toepen van oorsprong een typisch borrelkaartspel is.
Veelgestelde vragen over Toepen
Toepen bevat verrassend veel tactiek en is enigszins complex door de vele varianten en afwijkende regels die kunnen worden toegepast. Beginnende spelers hebben vaak vragen over deze regels. Ook de puntentelling kan vragen oproepen, net als de terminologie. Onderstaande FAQ helpt om misverstanden te voorkomen en maakt het spel toegankelijk voor iedereen.
Hoeveel spelers heb je nodig voor Toepen?
Toepen kan worden gespeeld met 2 tot 8 spelers, maar 4 tot 5 spelers wordt als ideaal beschouwd.
Welke kaarten gebruik je bij Toepen?
Je speelt met 32 kaarten: de kaarten 7, 8, 9, 10, boer, vrouw, heer en aas in alle vier de soorten.
Wat is het belangrijkste doel van het spel Toepen?
Je probeert zo lang mogelijk onder een vooraf afgesproken maximumaantal strafpunten te blijven.
Wanneer mag je “toepen” tijdens een ronde?
Op elk moment dat jij denkt de laatste slag te gaan winnen, mag je kloppen om de inzet te verhogen.
Hoe werkt overtoepen?
Een andere speler kan de inzet verder verhogen door over de toep heen te kloppen. Passen of verliezen kost dan meer punten.
Wanneer is het spel Toepen afgelopen?
Zodra alle spelers behalve één het afgesproken puntenmaximum bereikt hebben. Dan blijft enkel de winnaar over en is het spel afgelopen.