Regels van Rikken
Rikken is een traditioneel kaartspel dat vooral in Noord-Brabant, Limburg en België geliefd is. Het wordt meestal met vier spelers gespeeld en vertoont overeenkomsten met whist en klaverjassen, maar heeft een heel eigen karakter. De kern van het spel draait om biedingen doen, het kiezen van een troefkleur en het behalen van het afgesproken aantal slagen. Uniek aan rikken is dat de kaarten niet volledig worden geschud, maar worden “overgehaald” om de verdeling te beïnvloeden. Dit laatste wordt ook wel heffen genoemd.
Officiële spelregels van Rikken downloaden →Uitleg over Rikken:
)
Doel van het spel Rikken
Het hoofddoel van rikken is om, als bieder of als deel van een team, het afgesproken aantal slagen te behalen dat tijdens de biedronde is vastgelegd. De hoogste bieder bepaalt de troefkleur en, bij bepaalde spelvormen, een maat door een specifieke aas te vragen. Het is vervolgens de taak van de bieder en diens maat om gezamenlijk voldoende slagen te maken, terwijl de tegenstanders proberen dit te verhinderen. Bij solo-varianten speelt de bieder zonder maat tegen alle andere spelers en moet het vooraf bepaalde aantal slagen alleen worden behaald. In sommige biedvormen ligt de uitdaging juist in het vermijden van slagen, zoals bij “misère” of “piek”. Het spel combineert daarmee offensieve en defensieve strategieën.
Spelregels van Rikken
Rikken is een strategisch kaartspel dat zowel tactisch inzicht als een goed geheugen vraagt. Het spel kent zijn oorsprong in Zuid-Nederland en wordt ook veel in België gespeeld. Het spel wordt meestal met vier spelers gespeeld, maar kan ook met meer deelnemers worden georganiseerd, waarbij steeds vier personen tegelijk actief zijn en de rest uitzit. Centraal staat het uitbrengen van een bod, het kiezen van een troefkleur en het behalen van het aantal slagen dat overeenkomt met het bod.
Benodigdheden en spelopzet van Rikken
Rikken wordt gespeeld met een standaard kaartspel van 52 kaarten, zonder jokers. De laagste kaart is de 2, de hoogste de aas. De deler geeft iedere speler 13 kaarten, volgens de volgorde 6-7 of 4-5-4. Na het delen start de biedronde, beginnend bij de speler links van de deler. Spelers kunnen een bod uitbrengen, passen of overbieden. Het hoogste bod bepaalt het speltype en, indien van toepassing, de troefkleur. De speler die richt, vraagt een maat door een aas te kiezen uit een kleur die niet troef is. Tijdens het spel moet, indien mogelijk, kleur worden bekend. Kan dit niet? Dan mag elke kaart worden gespeeld, inclusief troef. De winnaar van een slag mag de volgende slag uitkomen. Het spel eindigt wanneer alle slagen zijn gespeeld of wanneer het resultaat vaststaat.
Biedvormen bij Rikken
Rikken kent een uitgebreid systeem van biedvormen, elk met eigen voorwaarden en speldoelen. Deze biedingen worden in een vaste volgorde gerangschikt, waarbij hogere biedingen de lagere overtroeven. Sommige biedvormen worden gespeeld met een maat, terwijl andere solo zijn. Het aantal te behalen slagen varieert en in speciale biedingen is het doel juist om zo min mogelijk of zelfs geen slagen te halen.
Rik
De bieder speelt samen met een maat en moet minimaal acht slagen halen. De troefkleur mag zelf gekozen worden en de maat wordt bepaald door een gevraagde aas van een niet-troefkleur. De maat blijft onbekend tot de aas wordt gespeeld.
Betere rik
Zelfde regels als bij een gewone rik, maar harten is altijd troef. Dit bod gaat boven een gewone rik. Het doel is om minimaal acht slagen te halen.
Acht alleen
De bieder speelt zonder maat en moet ten minste acht slagen behalen met een zelfgekozen troefkleur. Dit bod mag alleen worden gedaan na een rik. De andere drie spelers vormen samen de tegenpartij.
Acht beter
Zelfde als acht alleen, maar met harten als troef. Dit bod gaat boven een gewone acht alleen. De vereiste acht slagen blijven gelden.
Piek
Het doel is precies één slag te halen. Meerdere spelers mogen tegelijk pieken als zij nog niet gepast hebben. Zodra een pieker meer dan één slag haalt, is het spel direct voorbij.
Negen alleen
De bieder speelt alleen en moet minimaal negen slagen behalen met een zelfgekozen troefkleur. Dit bod mag alleen volgen op acht alleen of op piek. Tegenstanders werken samen om dit te verhinderen.
Negen beter
Variant op negen alleen waarbij harten de troefkleur is. Dit bod gaat boven een gewone negen alleen. De vereiste van minimaal negen slagen blijft behouden.
Misère
De bieder probeert geen enkele slag te halen. Zodra dit mislukt, eindigt het spel onmiddellijk.
Tien alleen
Alleen te bieden na negen alleen of misère. De bieder moet minimaal tien slagen behalen met een zelfgekozen troefkleur. Tegenstanders werken samen.
Tien beter
Zelfde spelvorm als tien alleen, maar harten is troef. Dit bod gaat boven een gewone tien alleen. Het aantal vereiste slagen blijft tien.
Open piek
Zelfde doel als piek, maar na het spelen van de eerste slag legt de bieder zijn kaarten open. Tegenstanders zien zo het volledige speelplan. Dit verhoogt de moeilijkheidsgraad aanzienlijk.
Elf alleen
Te bieden na tien alleen of open piek. De bieder speelt alleen en moet minimaal elf slagen behalen. De troefkleur mag zelf worden gekozen.
Open misère
Zoals misère, maar de bieder legt zijn kaarten open na de eerste slag. Tegenstanders zien dus meteen alle kaarten. Het spel stopt zodra een slag wordt behaald.
Open piek met een praatje
Gelijk aan open piek, maar spelers mogen overleggen zodra de kaarten openliggen. Dit maakt het voor de bieder lastiger om de enige slag te plannen.
Twaalf alleen
Alleen te bieden na elf alleen, open misère of open piek met een praatje. De bieder speelt alleen en moet minimaal twaalf slagen behalen.
Twaalf beter
Zelfde als twaalf alleen, maar met harten als troef. Dit bod staat hoger dan een gewone twaalf alleen.
Open misère met een praatje
Gelijk aan open misère, maar nu mogen tegenstanders overleggen zodra de kaarten openliggen. Dit maakt het vrijwel onmogelijk om geen enkele slag te halen.
Dertien alleen
De ultieme uitdaging: alle slagen alleen behalen met een zelfgekozen troefkleur. Mag alleen worden geboden na twaalf alleen of open misère met een praatje.
Dertien beter
Zelfde als dertien alleen, maar met harten als troef. Dit is het hoogst mogelijke bod in de reeks.
Schoppen mie
Bij passen door de eerste drie spelers mag de laatste kiezen voor schoppen mie. Doel: niet de slag met de schoppenvrouw en niet de laatste slag halen. Deze slagen leveren minpunten op.
Een of vijf
Ook mogelijk na passen van alle spelers. Het doel is exact één of vijf slagen te halen. Spelers die hierin slagen, winnen punten van de rest.
Officiële spelregels van Rikken downloaden
De officiële spelregels van Rikken, zoals vastgesteld door de International World Whist Association, bieden een uniforme basis voor het spel. Hierin wordt onder meer vastgelegd dat de rikker een partner meevraagt via een gekozen aas en dat zij samen minimaal acht slagen moeten behalen. Het document beschrijft hoe gedeeld wordt, welke volgorde de biedingen hebben (van rikken buiten troef tot solo-slim) en hoe speciale spellen verlopen. Ook zijn bepalingen opgenomen over het openleggen van kaarten, het vaststellen van troef en het melden van onhaalbare biedingen.
Hoe speel je Rikken?
Rikken is een kaartspel waarbij strategie, samenwerking en geluk samenkomen. Het wordt doorgaans gespeeld met vier personen en maakt gebruik van een volledig kaartspel zonder jokers. Het doel is om door middel van te bieden en slim te spelen het afgesproken aantal slagen te behalen. Spelers werken soms samen in een team, maar er zijn ook solo-varianten waarin één speler het tegen alle anderen opneemt.
Delen van de kaarten
De deler geeft iedere speler 13 kaarten, meestal in de volgorde 4-5-4 of 6-7. De laatste kaart wordt open neergelegd om de troefkleur te bepalen. Vaak wordt de kaart slechts overgehaald in plaats van volledig geschud, wat kenmerkend is voor rikken.
Biedronde
De speler links van de deler begint met bieden. Spelers kunnen passen, een bod doen of een eerder bod overbieden, waarbij hogere biedingen voorrang hebben. Het hoogste bod bepaalt welke spelvorm wordt gespeeld en welke troefkleur geldt.
Bepalen van de maat
Wanneer een speler rikt, kiest deze een maat door een aas te vragen van een niet-troefkleur. De maat blijft geheim tot de gevraagde aas wordt gespeeld.
Uitspelen van de slagen
De speler die de eerste slag mag uitkomen, legt een kaart op tafel. Spelers moeten kleur bekennen als dat mogelijk is. Zo niet, mag elke kaart worden gespeeld, inclusief troef. De hoogste kaart in de gevraagde kleur, of de hoogste troef, wint de slag en bepaalt wie de volgende slag begint.
Einde en puntentelling
Het spel gaat door tot alle slagen zijn gespeeld of het resultaat vaststaat. De punten worden berekend op basis van het speltype en het aantal behaalde of gemiste slagen.
Puntentelling bij Rikken
De puntentelling bij rikken hangt af van het gekozen speltype, het al dan niet behalen van het vereiste aantal slagen en eventuele overslagen. Bij slagenspellen krijgt de winnende bieder (en soms diens maat) punten van elke tegenspeler, terwijl bij verlies punten worden betaald aan alle tegenstanders. Hoe moeilijker het speltype, des te hoger de beloning of straf. Bij sommige spellen, zoals misère of piek, is het doel juist om geen of precies één slag te halen, wat ook hogere punten oplevert door de grotere uitdaging.
| Speltype | Punten bij behalen doel | Bij niet behalen doel |
|---|---|---|
| Troela | 10 punten + 5 per overslag voor beide spelers | 10 punten + 5 per onderslag voor beide spelers |
| Rik / Betere rik | 10 punten + 5 per overslag; bonus 35 bij alle slagen | 10 punten + 5 per onderslag voor rikker; maat geen punten |
| Acht alleen / Acht beter | 10 punten + 5 per overslag van elke tegenspeler | 10 punten + 5 per onderslag aan elke tegenspeler |
| Piek | 15 punten van elke tegenspeler | 15 punten aan elke tegenspeler |
| Negen alleen / Negen beter | 20 punten + 5 per overslag van elke tegenspeler | 20 punten + 5 per overslag aan elke tegenspeler |
| Misère | 25 punten van elke tegenspeler | 25 punten aan elke tegenspeler |
| Tien alleen / Tien beter | 30 punten + 5 per overslag van elke tegenspeler | 30 punten + 5 per overslag aan elke tegenspeler |
| Open piek | 40 punten van elke tegenspeler | 40 punten aan elke tegenspeler |
| Elf alleen | 40 punten + 5 per overslag van elke tegenspeler | 40 punten + 5 per overslag aan elke tegenspeler |
| Open misère | 50 punten van elke tegenspeler | 50 punten aan elke tegenspeler |
| Open piek met een praatje | 55 punten van elke tegenspeler | 55 punten aan elke tegenspeler |
| Twaalf alleen | 50 punten + 5 per overslag van elke tegenspeler | 50 punten + 5 per overslag aan elke tegenspeler |
| Open misère met een praatje | 60 punten van elke tegenspeler | 60 punten aan elke tegenspeler |
| Dertien alleen | 70 punten van elke tegenspeler | 70 punten aan elke tegenspeler |
| Schoppen mie | 5 punten per vermeden strafslag van verliezer(s) | 5 punten per strafslag aan de overige speler(s) |
| Eén of vijf | 10 punten van overige spelers bij exact 1 of 5 slagen | 10 punten aan winnende speler(s) bij afwijkend aantal slagen |
Rikken online spelen
Rikken kan tegenwoordig ook online worden gespeeld, waardoor het kaartspel altijd en overal toegankelijk is. Online Rikken houdt in dat je tegen virtuele tegenstanders speelt, waardoor oefenen en strategisch inzicht ontwikkelen eenvoudig wordt. Dit is ideaal voor wie het spel wil leren kennen of zijn vaardigheden wil aanscherpen zonder afhankelijk te zijn van fysieke medespelers. In principe speel je met een virtueel startkapitaal, waarmee verschillende spelrondes kunnen worden gespeeld. Na afloop van elke ronde verschijnt een duidelijk scoreoverzicht en wordt de puntverdeling automatisch toegepast. Voor beginners is online Rikken spelen een laagdrempelige manier om vertrouwd te raken met de spelregels, biedstrategieën en puntentelling. De kenmerkende spanning en de tactische eisen zijn ook bij online Rikken van de partij.
Rikken online spelen in een nieuw tabblad →Veelgestelde vragen over Rikken
Rikken is een populair kaartspel dat vooral in Brabant, Limburg en België gespeeld wordt. Hoewel de basisregels overal gelijk zijn, bestaan er tal van lokale varianten. Hierdoor kan het spel per regio net wat anders verlopen. Het spel draait om bieden, samenwerken of solo spelen, alsook het behalen van een vooraf bepaald aantal slagen. Hieronder vind je een aantal praktische vragen en antwoorden die helpen om snel vertrouwd te raken met het spel.
Hoeveel spelers zijn er nodig om te rikken?
Rikken wordt meestal gespeeld met vier deelnemers.
Wat heb ik nodig om Rikken te spelen?
Het spel gebruikt een standaard kaartspel van 52 kaarten zonder jokers. De kaarten lopen van 2 (laagste) tot aas (hoogste).
Hoe wordt de troefkleur bepaald?
Na het delen wordt de laatste kaart opengelegd. Deze kaart bepaalt de troefkleur. In sommige varianten wordt de troefkleur gekozen door de hoogste bieder.
Wat betekent een aas vragen?
De bieder vraagt een specifieke aas van een niet-troefkleur om een partner aan te wijzen. De partner blijft geheim tot de gevraagde aas wordt gespeeld.
Moet er altijd kleur bekend worden?
Ja, als een speler de gevraagde kleur in handen heeft, moet hij die spelen. Kan dat niet, dan mag een andere kaart worden gelegd (inclusief troef).
Wat is het verschil tussen rikken in troef en buiten troef?
Bij rikken in troef wordt een kleur als troef aangewezen. Buiten troef betekent dat er geen troefkaarten gelden. De hoogste kaart in de gevraagde kleur wint dan de slag.
Kan er meer dan één speler misère spelen?
Ja, als meerdere spelers nog niet hebben gepast, kunnen zij tegelijk proberen geen enkele slag te halen. Elke misère-speler speelt individueel tegen de rest.
Hoe wordt de score verdeeld bij winst en verlies?
Bij winst ontvangt de bieder (en eventueel de partner) punten van de tegenstanders. Bij verlies betaalt alleen de bieder. De partner verliest niets.