Regels van Cribbage
Cribbage is een traditioneel kaartspel met Britse roots dat al meer dan drie eeuwen gespeeld wordt. Het spel combineert kaarten met een karakteristieke telmethode via een houten pegboard. De kern van het spel bestaat uit het verzamelen van punten via kaartcombinaties, zoals vijftientallen, paren, runs en flushes. Hoewel Cribbage vaak met twee personen wordt gespeeld, bestaan er ook varianten voor drie of vier spelers. Het is een spel waarin geluk, inzicht en ervaring elkaar voortdurend uitdagen.
Officiële spelregels van Cribbage downloaden →Uitleg over Cribbage:
)
Doel van het spel
Het doel van Cribbage is om als eerste speler 121 punten te behalen. De punten worden bijgehouden op een speciaal telbord met pinnetjes, het zogenaamde pegboard. Punten kunnen op verschillende manieren verdiend worden: tijdens het spelen van de kaarten, bij het tonen van de hand na het spelverloop en via de ‘crib’. Dit is een extra set kaarten. Cribbage vereist niet alleen een goed geheugen en rekenvaardigheid, maar ook strategisch inzicht. De speler die het best anticipeert op mogelijke combinaties én weet wanneer kaarten slim te bewaren of af te leggen, vergroot zijn kansen aanzienlijk. Het spel kent een wisselend tempo waarin elke fase telt. Zodra een speler de grens van 121 punten overschrijdt, is het spel direct afgelopen.
Spelregels van Cribbage
Cribbage wordt doorgaans gespeeld met twee spelers, maar er bestaan ook varianten voor drie of vier deelnemers. Het spel verloopt in ronden die telkens bestaan uit drie fasen: de deal, het spelen van kaarten (the play) en het tonen van de hand (the show). Punten worden verdiend door specifieke kaartcombinaties te vormen, zoals paren, reeksen of vijftientallen. De unieke puntentelling gebeurt met behulp van een houten bord met gaten en twee pinnetjes per speler. Dit visuele scoresysteem is kenmerkend voor Cribbage en helpt niet alleen bij het bijhouden van de stand, maar biedt ook tactisch inzicht in de voortgang van de tegenstander. Een belangrijk element is de ‘crib’ of ‘box’, een extra hand die enkel door de dealer wordt gebruikt om extra punten te scoren. Het spel eindigt zodra een speler 121 punten bereikt of overschrijdt, ongeacht in welke fase dit gebeurt. Dan wordt de winnaar direct uitgeroepen.
De voorbereiding en het delen van kaarten
Cribbage wordt gespeeld met een standaard kaartspel van 52 kaarten zonder jokers. Voor de eerste ronde trekken beide spelers een kaart: wie de laagste waarde heeft, wordt de eerste dealer. Daarna wisselt de rol van dealer per ronde. De dealer schudt en deelt zes kaarten per speler. Iedere speler kiest vervolgens twee kaarten uit om gesloten in de ‘crib’ te leggen. Die crib wordt later uitsluitend door de dealer gebruikt om extra punten te scoren. Elke speler houdt dus vier kaarten over in de hand. De niet-dealer snijdt daarna de stapel kaarten, waarna de dealer de bovenste kaart van het resterende stapeltje omdraait. Deze kaart wordt ‘start card’ of ‘starter’ genoemd en telt later mee in de puntentelling van zowel de handen als de crib. Als deze kaart een boer is, mag de dealer meteen twee punten scoren (‘two for his heels’). Hiermee is de opzetfase afgerond.
De fase van het kaartspel: tellen en combineren
Tijdens de speelronde leggen beide spelers om beurten één kaart open op tafel. Daarbij wordt telkens de gezamenlijke waarde van de open kaarten opgeteld, met een maximum van 31 punten. De niet-dealer begint. Kaarten tellen volgens hun nominale waarde: aas is 1 punt, genummerde kaarten behouden hun cijferwaarde en de boer, de vrouw en de koning tellen elk als 10 punten. Wanneer een speler geen kaart meer kan leggen zonder boven de 31 uit te komen, zegt die “Go” en past. De andere speler mag verder spelen tot ook hij niet meer kan. Degene die de laatste kaart onder of op 31 legt, scoort 1 punt (‘last card’) of 2 punten als het totaal precies 31 is. Tijdens deze fase kunnen spelers extra punten verdienen voor specifieke combinaties: 2 punten voor vijftien, 2 voor een paar, 6 voor drie gelijke kaarten (pair royal), 12 voor vier gelijke kaarten en extra punten voor reeksen van drie of meer.
De puntentelling in de hand en de crib
Na het spelen van alle kaarten volgt de fase ‘the show’. Hierin laten beide spelers hun hand zien en worden punten toegekend voor combinaties van vier handkaarten plus de starter-kaart. De niet-dealer toont en telt eerst, daarna volgt de dealer. Ten slotte telt de dealer de punten van de crib. Mogelijke combinaties zijn onder meer vijftientallen (2 punten per som van 15), paren (2 punten), drie- en vierlingen (6 en 12 punten), reeksen (1 punt per kaart in volgorde), flushes (4 of 5 punten) en ‘one for his nob’ (1 punt voor een boer in dezelfde kleur als de starterkaart). In de crib telt een flush enkel mee als álle vijf kaarten dezelfde kleur hebben. Dezelfde kaart mag in meerdere combinaties tegelijk meetellen. Zodra een speler met zijn hand of met de crib de grens van 121 bereikt, eindigt het spel direct.
Het gebruik van het pegboard
In Cribbage worden de scores niet met pen en papier bijgehouden, maar met een speciaal bord dat is voorzien van 121 genummerde gaatjes per speler. Elke speler beschikt over twee pinnetjes van dezelfde kleur. Na het verdienen van punten wordt telkens het achterste pinnetje voorbij het voorste gezet met het juiste aantal gaten. Op die manier ontstaat een ‘bewegend spoor’ dat visueel bijhoudt hoeveel punten er gescoord zijn én hoeveel er bij de vorige beurt waren. Dit systeem voorkomt fouten en maakt het mogelijk om eerder gemaakte scores te controleren. Spelers bewegen zich met hun pinnetjes eerst over de buitenste rij, vervolgens keren ze terug via de binnenste rij. Wie als eerste het einde van het bord bereikt (en dus 121 punten of meer behaalt), wint het spel.
Officiële spelregels van Cribbage downloaden
Voor wie graag een overzichtelijke versie van de spelregels bij de hand heeft, is het mogelijk om de officiële Cribbage-regels te downloaden. Deze regels bevatten een duidelijke uitleg van het spelverloop, de puntentelling, het gebruik van het pegboard en de specifieke combinaties die punten opleveren. Ook de varianten voor meerdere spelers komen hierbij aan bod. Deze downloadbare spelregels voor Cribbage maken het mogelijk om alles nog even na te lezen. Je kunt het ook printen. Zo heb je een papieren referentie bij het spelen van Cribbage.
Hoe speel je Cribbage?
Cribbage is een kaartspel dat strategie, kans en rekenvaardigheid combineert. Het wordt meestal met twee spelers gespeeld, maar er zijn ook varianten voor drie of vier personen. Het doel is om als eerste 121 punten te behalen, wat gebeurt via combinaties van kaarten tijdens het spel en bij het tonen van de hand. Een speciaal pegboard houdt de scores bij met behulp van pinnetjes.
Deel de kaarten en vorm de crib
Schud de kaarten en bepaal wie de eerste dealer is door beiden een kaart te trekken. De laagste kaart mag delen. De dealer geeft vervolgens zes kaarten aan elke speler. Beide spelers leggen twee kaarten gesloten in de ‘crib’, een extra hand die later exclusief door de dealer wordt gebruikt.
Draai de startkaart om
De speler die niet deelt, snijdt de resterende stapel. De dealer draait de bovenste kaart van het onderste deel om. Dit wordt de ‘startkaart’. Als deze kaart een boer is, scoort de dealer onmiddellijk twee punten (‘two for his heels’).
Speel om beurten kaarten uit
De niet-dealer begint met het openleggen van één kaart en noemt de waarde. Spelers leggen vervolgens om beurten een kaart, waarbij de gezamenlijke waarde niet boven 31 mag uitkomen. Tijdens dit spelmoment worden punten gescoord voor vijftientallen, paren, reeksen en het bereiken van exact 31.
Tel de handen en de crib
Na het uitspelen van alle kaarten worden eerst de handen van beide spelers afzonderlijk geteld, telkens inclusief de startkaart. De niet-dealer telt en noteert zijn punten eerst, daarna volgt de dealer met zijn hand én de crib. Punten worden toegekend voor combinaties zoals 15, paren, reeksen, flushes en ‘one for his nob’.
Houd de score bij op het pegboard
De spelers houden hun voortgang bij op een speciaal telbord met behulp van twee pinnetjes. Na elke score wordt het achterste pinnetje voorbij het voorste geplaatst, zodat de recente vooruitgang zichtbaar blijft. Wie als eerste 121 punten bereikt of overschrijdt, wint het spel onmiddellijk.
Aantal spelers bij Cribbage
Cribbage is een flexibel kaartspel dat zich uitstekend leent voor meerdere spelersvormen. De standaardvariant wordt gespeeld met twee personen, maar er bestaan ook spelvormen voor drie en vier spelers. Hoewel de kern van het spel (het vormen van combinaties voor punten en het gebruik van een crib en een pegboard) hetzelfde blijft, zijn er toch verschillen die afhankelijk zijn van het aantal spelers bij Cribbage. Het gaat over de manier waarop de kaarten worden gedeeld, wie de crib vult en hoe het spel zich ontvouwt. In duoformaties speelt iedereen voor zichzelf, terwijl men bij vier spelers samenwerkt met een partner. Bij drie spelers speelt men individueel, maar tijdelijke allianties kunnen wel een rol spelen. Voor elke spelvorm zijn er kleine aanpassingen in de spelregels, bijvoorbeeld in het aantal kaarten per speler of in de manier waarop de crib tot stand komt.
Cribbage met twee spelers
Dit is de meest gespeelde vorm van Cribbage en vormt de standaard waaruit de meeste varianten zijn afgeleid. Beide spelers ontvangen zes kaarten, waarvan ze er twee gesloten afleggen in de crib. Deze vier kaarten vormen een aparte hand die enkel voor de dealer telt (aan het einde van de ronde). Nadat de niet-dealer de reststapel heeft gesneden, wordt de bovenste kaart omgedraaid: dit is de startkaart. Indien dit een boer is, scoort de dealer direct twee punten. Het spelverloop bestaat vervolgens uit het beurtelings spelen van kaarten, waarbij telkens de som van de kaarten op tafel mag oplopen tot maximaal 31. De punten worden toegekend bij bepaalde combinaties, zoals vijftientallen, paren, reeksen en exact 31. Daarna worden de handen afzonderlijk geteld, telkens inclusief de startkaart.
Cribbage met drie spelers
Bij drie spelers wordt Cribbage individueel gespeeld, maar met aangepaste spelregels. Iedere speler krijgt vijf kaarten in plaats van zes. De dealer legt vervolgens één kaart rechtstreeks in de crib, waarna ook de drie spelers elk één kaart bijdragen. De crib telt op deze manier weer vier kaarten, zoals gebruikelijk. De speler links van de dealer snijdt de stapel voor de startkaart en speelt daarna als eerste. De rest van het spel verloopt zoals bij de standaardvariant: spelers leggen om beurten kaarten totdat de som 31 bereikt of overschreden zou worden. Ook hier worden punten toegekend tijdens het spelverloop en nadien voor de combinaties in de hand en de crib. Elke speler houdt zijn eigen score bij, al zou een aangepast pegboard met drie sporenwel handig zijn. In de praktijk worden soms twee borden gebruikt.
Cribbage met vier spelers
In deze teamvariant van Cribbage spelen vier personen in vaste paren, waarbij teamgenoten tegenover elkaar zitten. Iedere speler ontvangt vijf kaarten en kiest er één uit om bij te dragen aan de crib van de dealer. Ook hier bestaat de crib dus uit vier kaarten. Tijdens het spel mogen partners elkaar helpen met het bijhouden van de score en mogen ze strategisch samenspelen, bijvoorbeeld door bepaalde kaarten opzettelijk te bewaren of af te leggen. Wat niet mag, is het expliciet bespreken van iemands hand of het geven van directe aanwijzingen tijdens het spelverloop. De spelregels rond het spelen van kaarten, het vormen van combinaties en het toekennen van punten blijven voor het overige gelijk. In deze variant wordt doorgaans één speler per team aangeduid om de score bij te houden op het pegboard.
Cribbage online spelen
Voor wie Cribbage liever online speelt, biedt de website Cardgames.io een gebruiksvriendelijke online versie van het spel. Hier speel je tegen een computergestuurde tegenstander, wat het een laagdrempelige manier maakt om de spelregels onder de knie te krijgen of gewoon een snelle pot te spelen. De vormgeving is overzichtelijk en het klassieke pegboard is visueel geïntegreerd, zodat ook de puntentelling vertrouwd aanvoelt. Dankzij de eenvoudige interface, de vloeiende animaties en de duidelijke kaartbeelden is het spel vlot speelbaar op zowel de desktop als een mobiel. Voor wie nog geen ervaring heeft met Cribbage, is online Cribbage spelen een uitstekende manier om vertrouwd te raken met de spelstructuur en de puntentelling. Bovendien hoef je geen account aan te maken: je kunt meteen starten met spelen.
Cribbage online spelen in een nieuw tabblad →Veelgestelde vragen over Cribbage
Cribbage is een bekend en oud kaartspel, hoewel het wat aan bekendheid heeft moeten inboeten. Juist hierdoor roept het bij beginnende spelers vaak praktische vragen op. Het spel heeft een unieke structuur met termen en routines die voor nieuwkomers even wennen zijn. Ook het gebruik van het pegboard en de regels rond de crib zorgen soms voor verwarring. In deze FAQ beantwoorden we veelvoorkomende vragen die zeker handig zijn voor zij die Cribbage willen spelen.
Wat heb je nodig om Cribbage te spelen?
Voor Cribbage gebruik je een standaard kaartspel van 52 kaarten (zonder jokers) en een pegboard met twee pinnetjes per speler. Een voldoende ruime tafel in een rustige ruimte is eveneens aan te raden.
Mag je tijdens het spel de volgorde van kaarten in je hand veranderen?
Ja, spelers mogen hun kaarten herschikken zolang ze nog niet zijn uitgespeeld. Dit helpt om combinaties beter te plannen of op het juiste moment een vijftien of reeks te vormen. Tijdens de scorefase (the show) ligt de hand stil en mag deze niet meer worden aangepast.
Kunnen beide spelers tegelijk 121 punten bereiken?
Cribbage kent geen gelijkspel: het spel stopt zodra een speler 121 punten of meer bereikt. De andere speler krijgt dan niet meer de kans om zelf 121 punten te bereiken. Omdat de niet-dealer zijn hand eerst telt, kan hij het spel winnen nog vóór de dealer zijn punten telt. Het voordeel waarover de dealer lijkt te beschikken, is met andere woorden heel relatief.
Kun je Cribbage met jokers spelen?
Nee, jokers worden niet gebruikt in Cribbage. Alleen de 52 kaarten uit het standaard kaartspel komen in aanmerking.
Wat betekent 'go' bij Cribbage?
Als een speler geen kaart meer kan uitspelen zonder boven de 31 te komen, zegt die “go”. De andere speler mag dan doorgaan zolang dit wel nog mogelijk is. De laatste kaart onder 31 levert 1 punt op. Bij exact 31 zijn dat 2 punten.
Wanneer worden de punten op het bord gezet?
Punten worden meteen gepind zodra ze gescoord zijn, zowel tijdens het uitspelen als bij het tonen van de hand. Spelers gebruiken daarvoor hun twee pinnetjes om de voortgang bij te houden. Dit voorkomt fouten en maakt het eenvoudig om eerdere scores te controleren