Spelregels van Canfield Solitaire
Canfield Solitaire is een klassieke solitairvariant die bekendstaat om zijn moeilijkheidsgraad en rijke geschiedenis. Oorspronkelijk stond het bekend onder de naam Demon Patience (met name in Engeland). Later kreeg het spel in de Verenigde Staten een nieuwe naam dankzij de beruchte casinobaas Richard Canfield. De opzet is uniek: spelers beginnen met 13 kaarten en bouwen vier funderingsstapels op vanuit een willekeurige startwaarde. Het doel is om zoveel mogelijk kaarten in de juiste volgorde op de foundations te krijgen. Hoewel men zelden kan winnen bij Canfield Solitaire, maakt precies dát het spel zo verslavend.
Officiële spelregels van Canfield Solitaire →Uitleg over Canfield Solitaire:

Geschiedenis van Canfield Solitaire
Canfield Solitaire vindt zijn oorsprong in het laat-Victoriaanse Engeland, waar het spel bekendstond als Demon Patience. De eerste vermelding dateert van 1891, toen Mary Whitmore Jones het beschreef als het beste patience-spel voor met één kaartspel. De naam ‘Demon’ verwijst naar de frustrerende moeilijkheidsgraad: winnen lijkt vaak binnen handbereik, maar toch lukt het maar niet. In het begin van de 20e eeuw bereikte het spel de Verenigde Staten, waar het een nieuwe identiteit kreeg. Volgens de overlevering bood gokmagnaat Richard A. Canfield het aan in zijn casino in Saratoga Springs. Spelers betaalden een vast bedrag voor een spel en verdienden per kaart in de foundation. Hoewel er twijfel bestaat of het werkelijk dit spel was dat in het casino werd gespeeld (sommige bronnen suggereren Klondike), bleef de naam Canfield in ieder geval hangen.
Spelregels van Canfield Solitaire
Canfield Solitaire is een kaartspel met vijf verschillende stapeltypes en een unieke uitgangspositie die het onderscheidt van andere patiencevarianten. Het spel gebruikt een standaard kaartspel van 52 kaarten en wordt gespeeld door één persoon. Het uiteindelijke doel is om alle kaarten correct in de vier foundationstapels te plaatsen, beginnend bij een willekeurige startwaarde en vervolgens oplopend per soort, met doorlopende volgorde van Koning naar Aas. De kaarten worden verdeeld over een voorraadstapel (stock), aflegstapel (waste), een reservezegel van 13 kaarten, een tableau van vier stapels en de foundations. Wat Canfield bijzonder maakt, is dat de kaarten in het tableau in afwisselende kleur en dalende volgorde gestapeld worden, terwijl slechts één kaart uit de reserve tegelijk beschikbaar is. De regels laten enkele flexibele zetten toe, zoals het verplaatsen van kaarten vanuit de reserve of het terugplaatsen vanuit de foundation.
De opstelling van het spel
Het spel begint met het schudden van een volledig kaartspel van 52 kaarten. Van deze stapel worden eerst 13 kaarten afgelegd in de zogenaamde reserve. Enkel de bovenste kaart van deze reserve is zichtbaar en speelbaar. Daarna wordt één kaart open op tafel gelegd: dit is de startkaart van de foundation. De drie andere foundationstapels moeten later met een kaart van exact dezelfde waarde worden gestart. Vervolgens worden vier kaarten elk afzonderlijk open op het tableau gelegd: dit zijn de werkstapels waarop verder wordt gebouwd. De rest van de kaarten vormt de voorraad (stock), die gesloten blijft liggen. Rechts van deze stapel komt de aflegstapel (waste), waarop later kaarten uit de voorraad gedraaid worden. Deze opstelling is essentieel voor het verloop van het spel en vereist een goed overzicht: wie het spel wil winnen, zal het gebruik van de reserve, stock en tableau goed moeten afstemmen op de bouwmogelijkheden in de foundation.
De foundation: het einddoel
De vier foundationstapels zijn het centrale doel van Canfield Solitaire. Hier worden kaarten in oplopende volgorde en per soort opgebouwd, te beginnen bij de willekeurig getrokken startkaart. Dit betekent dat als bijvoorbeeld een 5 van harten als startkaart is getrokken, de volgende kaart in die stapel de 6 van harten moet zijn, gevolgd door 7, 8 enzovoort, waarbij na de Koning wordt doorgebouwd met de Aas, 2 en zo verder tot de reeks opnieuw eindigt bij de 4 van harten. Elke foundationstapel moet dus een volledige reeks van 13 kaarten in dezelfde soort bevatten. De eerste kaart van elke stapel hoeft niet als eerste geplaatst te worden. Het kan gebeuren dat pas later in het spel de juiste kaart beschikbaar is. Het is toegestaan om kaarten van de foundation terug naar het tableau te verplaatsen, een zet die in andere patiencevormen vaak niet is toegestaan.
Het tableau als speelveld voor strategie
Het tableau bestaat uit vier open stapels waarop kaarten in dalende volgorde en afwisselende kleur worden gelegd (bijvoorbeeld zwart 7, rood 6 en zwart 5). Kaarten mogen hier verplaatst worden (in reeksen of afzonderlijk, afhankelijk van de spelvariant). Volledige of gedeeltelijke reeksen mogen in ieder geval worden verplaatst naar een andere tableau-stapel, mits ze correct aansluiten. Als een stapel leeg raakt, moet die verplicht worden opgevuld met de bovenste kaart uit de reserve. Deze verplichting verhoogt de moeilijkheidsgraad, omdat een leeg tableau niet vrij naar keuze opgevuld mag worden. Pas wanneer de reserve volledig is opgebruikt, mag een leeg tableau worden gevuld met een willekeurige geschikte kaart. Het strategisch leegspelen van tableau-stapels kan ruimte creëren, maar moet zorgvuldig gebeuren: foute keuzes kunnen ervoor zorgen dat noodzakelijke kaarten tijdelijk onbereikbaar blijven.
De reserve: bron van kansen én beperkingen
De reserve bestaat uit dertien kaarten, waarvan alleen de bovenste kaart zichtbaar en speelbaar is. Deze reservekaart kan naar de foundation of naar het tableau worden gespeeld, afhankelijk van de mogelijkheden. Wat Canfield uitdagend maakt, is dat de reserve verplicht moet worden aangesproken zodra er een lege tableau-stapel is. Dit dwingt de speler tot het opofferen van reservekaarten. Er kunnen geen kaarten worden teruggelegd in de reserve. De reserve speelt dus een sleutelrol: het biedt hulp bij het opbouwen van de foundation, maar beperkt de speelruimte door haar rigide inzetregels. Goed omgaan met de volgorde van de reservekaarten én vooruitdenken over welke kaarten binnenkort nodig zijn, is essentieel om het spel succesvol af te ronden.
De stock en de waste: cyclisch kansen benutten
De resterende kaarten vormen de stock, waaruit telkens één of drie kaarten (afhankelijk van de variant) worden omgedraaid naar de aflegstapel, ook wel waste genoemd. Enkel de bovenste kaart van deze waste is speelbaar en kan indien mogelijk naar de tableau of de foundation worden verplaatst. Als de stock volledig is doorlopen, kan ze opnieuw worden gebruikt. In klassieke Canfield is het herverdelen vaak beperkt, maar in moderne digitale varianten is onbeperkt opnieuw delen meestal toegestaan. De combinatie van stock en waste vormt een terugkerende stroom van speelkaarten, waarbij slim timen en efficiënt gebruikmaken van beschikbare zetten het verschil kunnen maken tussen een verlies en een zeldzame overwinning.
Winnen van het spel: zeldzaam, maar mogelijk
Het spel is gewonnen zodra alle 52 kaarten in de vier foundationstapels zijn geplaatst in de juiste volgorde en soort. Door de complexe opzet en de verplichte zetregels is Canfield echter berucht om zijn lage slagingspercentage. In de oorspronkelijke casinovariant won slechts een zeer kleine minderheid van de spelers. Bij online Canfield Solitaire blijkt uit simulaties dat slechts 15 tot 35% van de spellen daadwerkelijk oplosbaar is. Het gebruik van undo-functies zal de kans op online winst verhogen, maar toch vraagt het nog altijd om strategisch inzicht.
Officiële spelregels van Canfield Solitaire downloaden
Wie graag een overzicht heeft van de officiële spelregels van Canfield Solitaire, kan deze eenvoudig raadplegen via de volgende website. Deze spelregels bieden een duidelijke uitleg van het doel van Canfield Solitaire, de toegestane zetten en wat wel of niet mag. Na het document in de browser te hebben geopend, is het mogelijk om het rechtstreeks in de browser af te drukken en het naast zich te leggen tijdens het spelen. Zo heb je altijd een handig naslagwerk bij de hand.
Hoe speel je Canfield Solitaire?
Canfield Solitaire is een solitairspel dat strategisch inzicht en een goed geheugen vereist. Het spel begint met een unieke kaartverdeling, waarbij één kaart de basis vormt voor de vier foundationstapels. Daarna speel je kaarten van de reserve, de stock en het tableau om de foundations volledig op te bouwen in oplopende volgorde per soort. Elke zet moet zorgvuldig overwogen worden, want een verkeerde volgorde kan het spel al snel blokkeren.
Deel de kaarten volgens de juiste opstelling
Leg 13 kaarten gesloten op een stapel en draai enkel de bovenste kaart open: dit is de reserve. Trek vervolgens één kaart van het deck en plaats die open in een van de vier foundationplekken. Deze kaart bepaalt de startwaarde. Verdeel nu vier kaarten – één per stapel – open op het tableau en plaats de rest als gesloten stock. De foundation wordt opgebouwd in oplopende volgorde, per soort, vanaf de eerder geplaatste startkaart. De volgorde loopt door na de Koning, dus Aas kan volgen op een Koning. Elke stapel moet uiteindelijk 13 kaarten bevatten in de juiste volgorde en soort.
Speel de bovenste kaart van de reserve
De open kaart boven op de reserve kan naar een foundation of tableau verplaatst worden. Als een tableauplek leeg is, moet de bovenste reservekaart daar verplicht naartoe. Dit gebeurt automatisch bij sommige onlineversies van het spel.
Leg kaarten van de stock naar de waste en speel die verder
Draai één (of drie, afhankelijk van de variant) kaart(en) van de stock naar de waste. Alleen de bovenste kaart van de waste mag gespeeld worden naar het tableau of de foundation. Zodra de stock leeg is, mag die opnieuw gedeeld worden als de spelregels dat toelaten.
Bouw aan het tableau in dalende waarde en afwisselende kleur
Kaarten in het tableau moeten in aflopende volgorde worden gelegd, met kleuren die afwisselen (rood op zwart en omgekeerd). Reeksen mogen volledig of gedeeltelijk worden verplaatst, afhankelijk van de spelvariant. Als een tableauplek leeg is en de reserve is uitgeput, mag elke geschikte kaart die plek vullen.
Speel kaarten tussen tableau en foundation wanneer mogelijk
Een kaart die bovenop een tableau ligt en in de juiste volgorde past in een foundation, mag daarheen verplaatst worden. Het is ook toegestaan om een kaart uit de foundation terug te leggen op het tableau. Dit maakt extra speelruimte vrij.
Blijf bouwen tot alle 52 kaarten in de foundation liggen
Het spel is pas gewonnen wanneer alle kaarten correct in de vier foundationstapels liggen. Omdat Canfield een moeilijk spel is, eindigt een groot deel van de spellen zonder een volledige oplossing. Elke kaart extra in de foundation is echter een stap dichter bij de overwinning.
Verschil met klassieke solitaire
Canfield Solitaire verschilt op meerdere punten van klassieke solitaire (Klondike). In plaats van een standaard opstelling met zeven tableaukolommen, heeft Canfield er slechts vier. Bovendien begint het spel met een reserve van dertien kaarten waarvan alleen de bovenste zichtbaar is. Daarnaast wordt de eerste foundationkaart willekeurig bepaald, waardoor de andere drie foundations pas opgebouwd kunnen worden zodra kaarten met diezelfde waarde beschikbaar zijn. Ook zijn de regels strenger wat betreft het vullen van lege tableauplekken: zolang de reserve niet uitgeput is, moet de bovenste reservekaart verplicht in zo'n lege plek worden gelegd.
Canfield Solitaire online spelen
Canfield Solitaire is tegenwoordig eenvoudig online te spelen, zowel in je browser als via een app voor de smartphone/tablet. De digitale versie van Canfield Solitaire neemt het schudden, delen en opvolgen van regels automatisch op zich, wat het spel toegankelijker maakt voor beginnende spelers. Vaak kan bij online Canfield Solitaire gekozen worden tussen één of drie kaarten tegelijk draaien vanuit de stock. Veel websites bieden ook een undo-knop om acties terug te draaien. Daarnaast zijn er varianten met een timer of scoreteller, waarmee spelers zichzelf kunnen verbeteren. Omdat Canfield Solitaire bekendstaat als een moeilijk spel, zijn online hulpmiddelen zoals hints erg welkom.
Veelgestelde vragen over online Canfield Solitaire
Canfield Solitaire roept bij spelers vaak praktische vragen op, zeker bij het spelen van de online versie. Niet alle zetten of spelregels zijn vanzelfsprekend en de digitale interface voegt soms extra opties toe die verwarring kunnen veroorzaken. Ook verschillen online versies soms van elkaar in wat wel of niet toegestaan is, zoals het aantal keren dat de stock opnieuw gedeeld mag worden. Deze FAQ beantwoordt daarom veelvoorkomende vragen over het online spelen van Canfield.
Kan ik het aantal kaarten dat uit de stock wordt gedeeld instellen?
In de meeste online versies kun je kiezen tussen het omdraaien van één of drie kaarten tegelijk. Dit wordt vaak aangeduid als “draw one” of “draw three”. Deze instelling vind je meestal onder “opties” of “instellingen”.
Wat gebeurt er als de stock op is?
Zodra de stock leeg is, mag deze in de meeste versies van online Canfield Solitaire opnieuw worden gedeeld. In sommige versies van online Canfield Solitaire is dat onbeperkt, in andere is het beperkt tot bijvoorbeeld drie keer.
Is er een tijdslimiet bij online Canfield Solitaire?
Meestal niet, maar veel online versies tonen wel een timer om je snelheid bij te houden. Dit kan handig zijn als je jezelf wilt verbeteren of als je wilt concurreren met eerdere scores.
Wat betekent ‘undo’ en telt dit als een zet?
‘Undo’ laat je een eerdere zet ongedaan maken. Dit telt meestal als een extra zet in de telling, dus het beïnvloedt je score of efficiëntie. Desondanks is het een handig hulpmiddel om fouten te corrigeren.
Kan ik automatisch kaarten naar de foundation laten verplaatsen?
Ja, veel online versies van Canfield Solitaire hebben een optie waarbij kaarten automatisch naar de foundation gaan zodra dat mogelijk is. Soms gebeurt dit door te dubbelklikken op de kaart, soms via een aparte knop.
Waarom mag ik een lege tableauplek niet zelf opvullen?
Zolang er kaarten in de reserve zitten, moet de bovenste reservekaart verplicht in een lege tableauplek worden gelegd. Dit is een vaste spelregel van Canfield en wordt automatisch toegepast in online versies.
Kan ik Canfield Solitaire pauzeren tijdens het spelen?
Ja, in de meeste online versies kun je het spel pauzeren of opslaan. Bij hervatten wordt je voortgang bewaard, inclusief de tijd en het aantal zetten.
Moet ik iets installeren om Canfield Solitaire te spelen?
Over het algemeen niet. Veel websites bieden een browsergebaseerde versie die je meteen kunt spelen zonder installatie. Voor mobiele apparaten zijn er ook apps beschikbaar via de App Store of Google Play. Deze dien je dan wel te installeren.
