Spelregels van Boonanza
Boonanza is een kaartspel waarin spelers op slimme wijze bonen moeten planten, ruilen en oogsten om zoveel mogelijk goudstukken te verzamelen. Het spel is ontworpen door Uwe Rosenberg en werd bekroond tot Kaartspel van het Jaar in 1997. Door de unieke spelregels, zoals het verbod op het herschikken van kaarten in de hand, vereist Boonanza zowel tactisch inzicht als goede onderhandelingsvaardigheden. De grappige illustraties en het unieke spelverloop maken het tot een favoriet bij spelers van jong tot oud. Reken op een speelduur van ongeveer 45 minuten. Hierbij is Boonanza geschikt voor drie tot vijf spelers vanaf 10 jaar.
Officiële spelregels van Boonanza downloaden →Uitleg over Boonanza:
)
Doel van het spel Boonanza
In Boonanza is het de bedoeling om zoveel mogelijk goudstukken te verdienen door bonenkaarten te verbouwen en op het juiste moment te oogsten. Elke speler beschikt over twee (en eventueel drie) bonenvelden waarop slechts één soort boon tegelijk mag groeien. Door kaarten uit de hand te planten, te ruilen of weg te geven, proberen spelers velden op te bouwen met een reeks van dezelfde bonensoort. Hoe groter de reeks bij de oogst, hoe meer goudstukken deze oplevert. De achterkant van de kaarten toont deze verdiende munten, die permanent uit het spel worden gehaald. Het spel eindigt zodra de trekstapel drie keer is doorgespeeld. Degene met de meeste verzamelde goudstukken wint.
Spelregels van Boonanza
Boonanza is een kaartspel met een eenvoudige opzet, maar verrassend veel diepgang. Het spel draait om bonen planten, ruilen, oogsten en verkopen. Hierbij moeten spelers omgaan met één van de opvallendste regels: de volgorde van kaarten in de hand mag niet worden aangepast. Dit zorgt voor strategische dilemma’s en stimuleert interactie tussen de spelers, vooral tijdens de ruilfase. Het spel kan gespeeld worden met drie tot vijf spelers en duurt gemiddeld zo’n 45 minuten. Elke speler beschikt standaard over twee bonenvelden, maar men kan er tijdens het spel een derde bijkopen. De speelbeurten volgen een vaste structuur waarin planten, handelen en trekken centraal staan. Door slim gebruik te maken van de beschikbare acties en de bonen op het juiste moment te oogsten, proberen spelers zoveel mogelijk goudstukken te verzamelen. Zodra de stapel bonenkaarten drie keer volledig is doorgespeeld, eindigt het spel. De speler met de meeste goudstukken wordt dan tot winnaar uitgeroepen.
De voorbereiding van het spel
Voor aanvang worden alle bonenkaarten goed geschud. Elke speler ontvangt vervolgens vijf kaarten, die hij in handen moet houden in exact de volgorde waarin ze gedeeld zijn. Het is niet toegestaan deze volgorde te wijzigen. Naast deze handkaarten krijgt iedere speler twee bonenvelden – denkbeeldige plekken waarop hij bonen mag planten. De kaarten die nodig zijn om het recht op een derde bonenveld te kopen, worden apart gehouden. De resterende bonenkaarten vormen een gesloten trekstapel in het midden van de tafel. In de loop van het spel zal deze stapel meerdere keren opnieuw worden geschud, tot uiteindelijk drie volledige rondes zijn voltooid. Bij het opzetten is het belangrijk dat alle spelers vertrouwd raken met de verschillende bonensoorten en de bijbehorende opbrengsten, die op de kaarten zelf staan aangegeven via de zogenaamde “Bohnometer”. Die geeft aan hoeveel kaarten van een bepaalde soort nodig zijn om één, twee, drie of vier goudstukken te verdienen bij het oogsten.
Het verloop van een speelbeurt
Elke beurt bestaat uit drie vaste fasen: planten, handelen en trekken. In de eerste fase moet de speler die aan zet is verplicht de eerste kaart uit zijn hand planten op een van zijn bonenvelden. Als de kaart niet past bij een bestaand veld en er is geen veld vrij, dan moet eerst een veld geoogst worden. Indien gewenst, mag ook de tweede kaart uit de hand geplant worden. Vervolgens worden twee kaarten van de trekstapel open op tafel gelegd: dit is het begin van de handelsfase. Alleen de actieve speler mag ruilen en onderhandelen met de andere spelers, maar alle betrokken kaarten moeten daarna verplicht geplant worden. Tot slot trekt de actieve speler drie nieuwe kaarten van de stapel en voegt die, zonder de volgorde te wijzigen, toe aan de achterkant van zijn hand.
Bonen planten en oogsten
Op elk veld mag slechts één soort boon tegelijk geplant worden. Wanneer een speler een boon wil planten die niet overeenkomt met een bestaand veld en er geen veld vrij is, moet hij een veld oogsten. Oogsten kan vrijwillig of verplicht gebeuren. Bij het oogsten telt de speler het aantal identieke bonen op dat veld en controleert op de kaart hoeveel goudstukken dat oplevert. De juiste hoeveelheid kaarten wordt omgedraaid (de achterkant toont een goudstuk) en opzijgelegd. De resterende kaarten worden uit het spel verwijderd. Veldbeheer is bij dit alles essentieel: het is vaak verstandiger om een veld iets te vroeg te oogsten om ruimte te maken voor betere kaarten die volgen. Elke speler mag op elk moment van het spel een extra bonenveld kopen voor drie goudstukken. Dit geeft meer flexibiliteit en maakt het eenvoudiger om inkomende kaarten kwijt te raken zonder waardevolle velden te moeten opdoeken.
Handelen en kaarten ruilen
De handelsfase vormt het interactieve hart van Boonanza. Dit vindt plaats nadat de actieve speler twee kaarten van de stapel heeft opengelegd. De speler mag proberen deze kaarten te ruilen of weg te geven aan andere spelers, zolang hij zelf bij elke transactie betrokken is. Ook mogen andere spelers onderling geen kaarten ruilen. Bijkomende kaarten uit de hand mogen aan de onderhandeling toegevoegd worden, zolang de volgorde van kaarten op hand behouden blijft. Kaarten die worden verkregen via een ruil of schenking moeten direct geplant worden. Ze mogen dus niet in de hand worden gehouden. Dit dwingt spelers om voortdurend vooruit te denken over hun velden en de volgorde van hun handkaarten. Goede deals kunnen cruciaal zijn om ongunstige kaarten kwijt te raken of juist sterke reeksen aan te vullen. Soms loont het zelfs om gunsten te verlenen, in de hoop op wederdiensten later in het spel.
Einde van het spel en de winnaar
De bonenstapel wordt tijdens het spel telkens opnieuw geschud wanneer deze uitgeput raakt. Pas nadat de stapel voor de derde keer volledig is doorgespeeld, eindigt het spel. De ronde wordt dan afgemaakt zodat iedereen een gelijk aantal beurten heeft gehad. Aan het einde mogen alle spelers hun velden nog één keer oogsten, ook al leveren die mogelijk niet het maximale op. De goudstukken die spelers tijdens het spel hebben verdiend, bepalen uiteindelijk wie wint. Deze zijn zichtbaar aan de hand van de omgedraaide kaarten. In totaal zijn er 104 bonenkaarten in omloop en omdat goudstukken uit het spel verdwijnen, wordt de stapel gaandeweg dunner. De speler met het grootste aantal goudstukken is de winnaar van Boonanza. Omdat het verschil tussen spelers vaak klein is, kunnen strategische keuzes over het kopen van een derde veld of het tijdig oogsten het verschil maken tussen winst en verlies.
Officiële spelregels van Boonanza downloaden
De officiële spelregels van Boonanza bieden een volledige en duidelijke uitleg van het spelverloop, inclusief de rol van de verschillende bonensoorten, het planten, het oogsten en het kopen van een derde veld. Ze beschrijven stap voor stap wat een speler tijdens zijn beurt moet doen en welke regels gelden voor het ruilen van kaarten. Ook worden uitzonderingssituaties en strategische keuzes helder uiteengezet.
Hoe speel je Boonanza?
Boonanza is een kaartspel dat draait om bonen planten, verhandelen en oogsten, met als doel zoveel mogelijk goudstukken te verzamelen. De spelregels zijn eenvoudig, maar door het verplichte behoud van de kaartvolgorde krijg je wel gegarandeerd te maken met interessante strategische keuzes. Onderhandelen met andere spelers is essentieel om ongunstige kaarten kwijt te raken en waardevolle reeksen uit te bouwen. Elke speelbeurt volgt een vaste structuur en het spel eindigt zodra de stapel bonenkaarten drie keer volledig is doorgespeeld.
Deel de kaarten en bereid het spel voor
Schud alle bonenkaarten grondig en deel aan elke speler vijf kaarten uit. De spelers moeten deze kaarten vasthouden in de volgorde waarin ze ontvangen zijn. Ze mogen de volgorde niet aanpassen. Leg de rest van de kaarten als gesloten stapel in het midden van de tafel. De kaarten voor het derde bonenveld worden apart gelegd en kunnen later gekocht worden. Zorg ervoor dat elke speler twee denkbeeldige bonenvelden voor zich heeft klaarliggen.
Plant bonenkaarten vanaf je hand
De speler die aan de beurt is, moet verplicht de eerste kaart uit zijn hand planten op een van zijn bonenvelden. Indien gewenst, mag ook de tweede kaart worden geplant. Op elk veld mag slechts één soort boon liggen. Past de kaart niet bij een bestaand veld en is er geen vrije plek, dan moet een veld worden geoogst. Als beide velden vol liggen met verschillende bonen, moet het veld met de meeste bonen worden opgeofferd.
Draai twee kaarten open en start de handelsfase
Na het planten legt de actieve speler twee nieuwe kaarten van de trekstapel open op tafel. Dit zijn de kaarten die beschikbaar zijn om te ruilen met ander spelers of om te doneren. Alleen de actieve speler mag handelen met anderen en bij elke ruil moet hij zelf betrokken zijn. Kaarten uit de hand mogen aan het aanbod worden toegevoegd om de deals aantrekkelijker te maken. De verkregen kaarten moeten in ieder geval direct geplant worden.
Verwerk de resultaten van de ruilfase
Na het handelen of weigeren van deals moeten alle betrokken kaarten geplant worden. Ook hier geldt dat op elk veld maar één soort boon mag liggen, waardoor soms opnieuw een veld geoogst moet worden. Spelers mogen kaarten aan de actieve speler schenken, maar die mag zelf beslissen of hij het aanbod al dan niet aanneemt.
Trek drie nieuwe kaarten en voeg ze toe aan je hand
Aan het einde van de beurt trekt de actieve speler drie kaarten van de stapel. Deze kaarten moeten in dezelfde volgorde achteraan de bestaande handkaarten worden geplaatst. Het is niet toegestaan de volgorde van de hand aan te passen. Hierdoor blijft het plannen van toekomstige zetten uitdagend, want ongewenste kaarten kunnen niet zomaar genegeerd worden.
Herhaal en herhaal
De volgende speler begint zijn beurt en volgt dezelfde vijf stappen. De stapel wordt steeds kleiner, want goudstukken verdwijnen definitief uit het spel en bonen blijven soms langere tijd op velden liggen. Wanneer de stapel op is, wordt deze geschud en opnieuw gebruikt. Na drie volledige doorspeelbeurten eindigt het spel. Alle spelers mogen dan hun velden een laatste keer oogsten, waarna de goudstukken worden geteld om de winnaar te bepalen.
Boonanza spelen met kinderen
Boonanza is ook geschikt om met kinderen te spelen, dankzij de eenvoudige basisregels en de kleurrijke, humoristische illustraties op de kaarten. Het spel stimuleert belangrijke vaardigheden, zoals plannen, onderhandelen en strategisch denken, zonder dat het te complex wordt. Doordat spelers actief betrokken blijven tijdens elkaars beurt, blijft de aandacht van kinderen gemakkelijker behouden. Wel kan het noodzakelijk zijn om jongere spelers extra te begeleiden bij het ruilen en het interpreteren van de opbrengsttabellen op de kaarten. Producent 999 Games, dat ook onder meer Beverbende heeft gemaakt, acht het spel geschikt voor kinderen vanaf tien jaar.
Uitbreidingen voor Boonanza
Voor spelers die meer variatie en uitdaging zoeken, zijn er meerdere uitbreidingen en varianten van Boonanza beschikbaar. Zo maakt Boonanza: De Uitbreiding het mogelijk om het spel met maximaal zeven deelnemers te spelen (standaard kun je het met drie tot vijf spelers spelen). Deze uitbreiding introduceert ook nieuwe bonensoorten en spelelementen zoals opdrachtkaarten, die de strategie verder verdiepen. Daarnaast bestaan er thematische varianten zoals La Isla Boonita en Bona Nostra, elk met eigen regels en aanpassingen die het basisspel in een nieuw jasje steken. Voor kleinere speelsessies zijn er ook edities ontwikkeld voor één of twee spelers, waaronder Boonanza: Al Caboon en Boonanza: Het Duel. Deze uitbreidingen en varianten vereisten ongeveer vijf minuten voorbereidingstijd om de regels even door te nemen en alles op te zetten.
Veelgestelde vragen over Boonanza
Hoewel Boonanza in de basis eenvoudig is, kunnen tijdens het spelen praktische vragen ontstaan over specifieke situaties en regels. Vooral het verplichte behoud van de kaartvolgorde en het planten van bonen leiden soms tot verwarring. Deze FAQ beantwoordt veelvoorkomende vragen die niet altijd duidelijk in de spelregels worden behandeld, maar die wel belangrijk zijn voor een correct en vlot spelverloop.
Mag ik kaarten in mijn hand herschikken tijdens mijn beurt?
Nee, de volgorde van de kaarten in je hand moet altijd behouden blijven. Je mag geen kaarten verplaatsen, ook niet na het trekken van nieuwe kaarten of tijdens de handelsfase.
Moet ik alle ontvangen kaarten planten, ook als ik ze niet wil?
Ja, alle kaarten die tijdens de handelsfase ontvangen worden, moeten direct geplant worden. Je mag ze niet bewaren in je hand.
Wat gebeurt er als ik geen passende bonensoort op mijn velden heb?
Als je een kaart moet planten maar deze niet past op een bestaand veld én je hebt geen leeg veld beschikbaar, dan ben je verplicht om een van je velden te oogsten. Als één veld slechts één kaart bevat en het andere meerdere, moet je het grotere veld oogsten.
Mag ik kaarten uit mijn hand gebruiken om te ruilen?
Ja, je mag kaarten uit je hand aanbieden tijdens de ruilfase, zolang je de volgorde van je handkaarten niet aanpast. Je mag alleen handelen als je zelf aan de beurt bent of met de actieve speler onderhandelt.
Hoe koop ik een derde bonenveld?
Je mag op elk moment van het spel een derde veld kopen door drie goudstukken te betalen.
Wat gebeurt er met kaarten waarop goudstukken staan na het oogsten?
Deze kaarten worden omgedraaid zodat de goudstukzijde zichtbaar is. De kaarten worden vervolgens apart gelegd. Deze kaarten worden niet meer gebruikt tijdens de rest van het spel.
Wat als meerdere spelers tegelijk een kaart willen ruilen met de actieve speler?
De actieve speler beslist met wie hij ruilt. Hij is niet verplicht om het hoogste bod aan te nemen.
Hoeveel kaarten trek je aan het einde van je beurt?
Na het planten en handelen trek je drie kaarten van de trekstapel. Deze worden in exact die volgorde achteraan aan je hand toegevoegd.
Wat gebeurt er als de trekstapel op is?
Wanneer de stapel op is, worden alle kaarten (behalve de goudstukken) opnieuw geschud en als nieuwe stapel gebruikt. Dit gebeurt drie keer in totaal. Na de derde keer is het spel afgelopen.
Mag ik tijdens het spel vrijwillig een veld oogsten?
Ja, je mag op elk moment een veld oogsten, ook als dit niet verplicht is. Soms is het strategisch voordelig om vroeg te oogsten om ruimte te maken voor betere kaarten.